مدارک مورد نیاز برای طلاق توافقی (دادخواست عدم امکان سازش)

1. اصل کارت ملی زوجین (زن و شوهر)
2. اصل شناسنامه زوجین (زن و شوهر)
3. سند ازدواج (عقدنامه) زوجین

زوجین باید هر دو با در دست داشتن مدارک فوق‌الاشعار در دفتر موسسه حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری دادگان حضور یافته و مدارک خود را به وکیل پایه یک طلاق تحویل دهند تا وکیل طلاق توافقی دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش «طلاق توافقی» را از طریق دفاتر خدمات قضایی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران ثبت کند. پس از آن تمامی مراحل طلاق توافقی بدون نیاز به حضور موکلین قابل انجام است.

بعد از ثبت دادخواست گواهی عدم امکان سازش «طلاق توافقی» که توسط وکیل پایه یک دادگستری طلاق ثبت می‌شود، در دادگاه تاریخ و شعبه مربوطه مشخص می‌گردد که در موعد مشخص شده، وکیل هر یک از طرفین (زوجین) در دادگاه حضور یافته و بعد از ارائه توضیحاتی در مورد خواسته که دریافت گواهی عدم امکان سازش «طلاق توافقی» است، دادگاه گواهی عدم امکان سازش «طلاق توافقی» را صادر می‌کند.

داوری و مشاوره در طلاق توافقی «گواهی عدم امکان سازش»

دادگاه ممکن است برای طلاق توافقی داوری را از اطرافیان و خویشاوندان یا آشنایان (اقارب) تقاضا کند که به دادگاه به عنوان داور معرفی شوند. با این حال چنانچه داوری از سوی زوج و زوجه معرفی نشود دادگاه خود رأسا مبادرت به انتخاب داور خواهد کرد.

داوران باید دارای شرایط ذیل باشند:

• مسلمان
• آشنائی نسبی به مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی
• حداقل چهل سال تمام
• متأهل
• معتمد
• عدم اشتهار به فسق و فساد

مراحل رسیدگی به گواهی عدم امکان سازش «طلاق توافقی»

علاوه بر دواری ممکن است دادگاه زوجین (زن و شوهر) را به مرکز مشاوره یا مشاور ارجاع دهد، زوجین در این مراکز علت عدم سازش خود را با ذکر دلایل مستدل و مدلل مطرح می‌کنند و مشاور سعی در صلح و سازش بین زوج و زوجه (زوجین) خواهد کرد و اگر این امر ( عدم سازش) برای کارشناس مسجل شود برای دادگاه نظریه کارشناسی خود را به صورت مکتوب و مدلل به اعلام می کند. پس از حصول اطمینان از عدم سازش زوج و زوجه (زوجین) دادگاه صالحه گواهی عدم امکان سازش «طلاق» طوافقی را صادر می‌کند.

لازم به ذکر است در زمان صدور گواهی عدم امکان سازش «طلاق توافقی» قبل از مراجعه به دفتر ثبت طلاق زوجین «زوج و زوجه» یا وکیل دادگستری از جانب موکلین باید در همان جلسه دادگاه حق تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی را ساقط کنند، با این کار رأی دادگاه قطعی شده و مدیر دفتر دادگاه گواهی قطعیت را در سه نسخه صادر و به هر یک از طرفین نسخه‌ای از آن را می‌دهد. پس از آن اگر زوج و زوجه وکیل دادگستری اختیار کرده باشند، وکیل دادگستری می‌تواند با وکالت صیغه طلاق را اجرا نماید. در ماده ۱۱۳۸ قانون مدنی آمده است که «ممکن است صیغه طلاق را بتوسط وکیل اجرا نمود.»

طلاق خلع و مبارات، (مِهرَم حلال! جونَم آزاد!)

خلع ومبارات دو نوع طلاق توافقی در فقه و حقوق اسلامی است، خُلع از ریشه خلع به معنی کندن و در آوردن است. در طلاق خُلعی زوجه بیزاری و کراهت خود را از زوج با بخشش مالی که عوض نام دارد که می‌تواند معادل مهریه یا کمتر و یا بیشتر از آن باشد نشان دهد. ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی ایران طلاق خُلعی را این‌چنین تعریف کرده است:

«طلاق خلع آن است که زن بواسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که شوهر می‌دهد طلاق بگیرد اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.»

طلاق مبارات به معنی بیزار شدن از یکدیگر است. تفاوت بین طلاق مبارات و طلاق خُلع این است که در مبارات تنفر و کراهت از جانب زن (زوجه) است ولی در طلاق مُبارات هم زوج و زوجه نسبت به یکدیگر دارای کراهت هستند، از همین رو عوض طلاق نمی‌تواند از مهریه بیشتر باشد. ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی طلاق مبارات را چنین طعریف کرده است:

«طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد.»

عوض یا فدیه چیست؟

مالی که در طلاق خلع و مبارات به زوج (شوهر) پرداخت می‌شود عِوَض یا فِدیه نامیده می‌شود.